kassa is koning

Jan Kessels - uit het vak retail adviseurs
21-05-2010

Toen ik jaren geleden naar de business school ging was ik een betrekkelijke leek op het gebied van ondernemingsfinanciering. Dat ben ik nog, maar ik heb er wel een aantal basisregels geleerd. De belangrijkste kwamen meteen in de eerste les: de principes van financiering zijn eenvoudig, namelijk: “Neem goede investeringsbeslissingen en zorg dat er altijd voldoende liquide middelen zijn”. Vraag was natuurlijk: wat zijn “goede” beslissingen en wat is “voldoende” cash. De huidige economische malaise geeft daarvoor een aantal pregnante inzichten. Lees de vakpers maar na over de bedrijven die recent gedane investeringen alweer moeten afstoten omdat er toch niet uitkomt wat werd verwacht. Of kijk naar de managers die enkele jaren geleden nog sterke verhalen hadden over het belang van grote schulden. Nu zijn ze blij met conservatieve financiering, d.w.z. niet te veel schuld en voldoende liquide middelen om flexibel te kunnen zijn. Je hoort over kredietbeoordelaars die de limieten drastisch terugbrengen, zodat afnemers of sneller moeten gaan betalen of niet meer voldoende geleverd kunnen krijgen. De veel te lange betaaltermijnen waarover ik vorig jaar schreef (“doorgeschoven ellende”) worden zodoende tot redelijker proporties teruggebracht.

Zorgvuldige kasstroomplanning is momenteel belangrijker dan ooit. Realistisch inschatten voor de komende vierentwintig maanden wat omzetten, marges en kosten zullen zijn. Daarbij rekening houden met scenario’s waarbij alles tegenzit (“worst case”). Kijken wanneer er knelpunten zijn en tijdig overleggen met de bank om te voorkomen dat onder tijdsdruk onderhandeld moet worden over aanpassing van afspraken, met alle risico’s van dien: de stekker er uit of continuering tegen veel hogere rentekosten.

Het Engelse woord “cash” is verwant aan het Nederlandse woord “kassa”, de kist waarin geld wordt bewaard. Zolang de bodem van die kist niet in zicht is kan de onderneming goed blijven functioneren. Maar zodra er gebrek is aan liquiditeit gaat het van kwaad tot erger: niet tijdig de juiste voorraden, geen geld voor goede investeringen, verkopen tegen bijna elke prijs om snel contant geld te scoren, bezuinigen ook op noodzakelijke dingen. Ondernemingen, met een goede marktpositie en prima vooruitzichten kunnen er diep door in de problemen raken, en zelfs ten onder gaan! Voor ondernemers is het niet zo leuk om rekening te houden met doemscenario’s van tegenvallende omzetten, marges en kosten. Ze denken liever aan werken aan de toplijn om te overleven. Zij zijn van nature optimisten. En zo hoort het ook! Maar ze moeten ook durven denken in tegenvallers. Ze moeten commercieel agressief zijn, maar financieel behoudend. Want de kassa is koning!